Het mbo: leren in een leslokaal of in de praktijk?

Na het vmbo, met een overgangsbewijs naar havo 4 of met een havodiploma, kunnen leerlingen kiezen voor een mbo-opleiding. Hier leren ze een vak of beroep. Mbo-afgestudeerden gaan daarna werken of kiezen ervoor om verder te studeren op het hbo. Binnen het mbo kunnen studenten kiezen uit twee leerwegen: de beroepsbegeleidende leerweg (bbl) en de beroepsopleidende leerweg (bol).

Bij een bol-opleiding (beroepsopleidende leerweg) volgen studenten het grootste deel van de opleiding op school. Een belangrijk onderdeel van deze opleiding is de stage, die vaak bijna de helft van de tijd in beslag neemt. Tijdens hun stages bij erkende leerbedrijven brengen studenten in de praktijk wat ze op school geleerd hebben. Ze doen ervaring op bij verschillende bedrijven en ontdekken wat bij ze past (of niet). Studenten in de bol-opleiding kunnen, als ze 18 jaar of ouder zijn, vaak rekenen op studiefinanciering en een studentenreisproduct. Daarnaast krijgen ze meestal een stagevergoeding van het leerbedrijf.

Bij een bbl-opleiding (beroepsbegeleidende leerweg) combineren studenten werken met leren. Ze gaan meestal één dag per week naar school en werken de rest van de tijd bij een erkend leerbedrijf. Dit betekent dat ze vooral in de praktijk leren, waar ze zowel werkervaring als kennis opdoen. Voor deze opleiding is het noodzakelijk dat studenten al een arbeidsovereenkomst hebben bij een leerbedrijf, wat betekent dat ze meteen een salaris verdienen. Beide leerwegen hebben dezelfde studielast, met minimaal 1.600 uur per jaar, inclusief huiswerk en zelfstudie. Welke leerweg het beste bij een student past, hangt af van de voorkeur van de student zelf.

Bbl’ers beste startpositie

Uit onderzoek van SEO in 2023 blijkt dat bbl-afgestudeerden, ongeacht het niveau, doorgaans de beste startpositie op de arbeidsmarkt hebben. Ze vinden sneller een eerste baan met kans op een vast contract en verdienen gemiddeld meer dan bol-afgestudeerden. Bbl-opleidingen op niveau 4 bieden de meeste kansen en hebben het hoogste startsalaris, gevolgd door niveau 3 en 2. Vooral technische en zorgopleidingen bieden de beste kansen op een vast contract binnen een jaar na afstuderen. Afgestudeerden in technische sectoren verdienen het meeste, meer dan hun collega’s in de zorg, economie of landbouw. (Bron: SEO, Rapport Studie & Werk MBO, juni 2023)

Arbeidsmarktinformatie

Een goed geïnformeerde keuze maken is niet altijd gemakkelijk. Daarom biedt KiesMBO.nl waardevolle arbeidsmarktinformatie voor studiekiezers. Hier kunnen ze onder andere zien wat het percentage geslaagde studenten is met werk, de kans op een baan, de kans op stage en het startsalaris. Op de opleidingspagina’s van KiesMBO.nl kunnen studiekiezers de gegevens vinden in het onderdeel ‘Studie in Cijfers’. Op elke opleidingspagina staat een blok waarin deze informatie in cijfers en percentages staat aangegeven. Hier is ook een filtermogelijkheid toegevoegd, waarmee studiekiezers kunnen zien of de opleiding van hun keuze in bol of bbl te volgen is én ze zien arbeidsmarktinformatie die bij die leerweg hoort. Ook zien ze welke scholen de opleiding in die leerweg aanbieden. Sommige scholen bieden zelfs een combinatie aan, zodat een student tijdens zijn studie kan overstappen naar de andere leerweg.

Hoe vinden studiekiezers arbeidsmarktinformatie op KiesMBO.nl?

1. Ga naar KiesMBO.nl
2. Selecteer een opleiding via de interessetest, zoeken of bladeren
3. Scrol naar beneden
4. Ga naar het deel scholen en open dagen
5. Klik een school aan op de kaart
6. In het scherm rechts staat of de opleiding in bol, bbl of beide te volgen is
7. Klik op ‘Bekijk alle cijfers’ in het blokje Studie in cijfers voor arbeidsmarktinformatie