Horen wat er niet gezegd wordt

“Ik kan drie dingen bedenken waar je met me over wil praten.” Hij zit voor me, de leerling die ik al meerdere jaren lesgeef. Hij kijkt, is vaak opmerkzaam, wijst me op gedane beloftes, heeft veel aansporing nodig, maar is bovenal een fijne kletser: tijdens de les, door mij heen, met z’n buurvrouw in de klas en hij staat vooral ‘aan’ tijdens klassengesprekken. 

Ik vraag hem zijn drie punten met me te delen, maar dat is niet zijn bedoeling. Stel je toch eens voor dat onze punten niet overeenkomen, dan duurt ons gesprek veel te lang. Ik kan, zoals vaker, wel grinniken om z’n woorden. 

Communicatie met de pre-pubers in mijn klas met 17 leerlingen; heerlijk en soms ingewikkeld. Wat zeggen ze eigenlijk? Welke informatie moet ik halen uit al die verhalen met enorm veel zijwegen. Kan iemand die heerlijke kinderen leren to the point te komen? Of word ík geacht ze dat te leren? Aan mij hebben ze dan niet altijd het beste voorbeeld op dit punt, ik beland soms ook ineens op zijwegen tijdens onze kletspraat.

Wanneer ik op onderzoek uitga stuit ik al snel op de volgende zin: communicatie is in het onderwijs van belang in alle vakken en leergebieden. Leerlingen leren bewust en doelgericht te communiceren is niet alleen een doel, maar ook een middel. Het is een belangrijk aspect van veel 21e-eeuwse vaardigheden en essentieel bij persoonsvorming en de ontwikkeling van burgerschap.

We zijn aardig op weg, al zeg ik het zelf. Er wordt gepraat over van alles. En veel. Soms te veel. Zwijgen is toch echt soms goud. Want woorden doen soms zeer. Ze raken, ze blijven in hoofden hangen. Ons vorige thema in de klas ging over de Machtige Media. Online spreken met en over elkaar kwam vaak ter sprake. We hadden voorbeelden, we lazen chats en verbaasden ons over heftige woorden en uitspraken die mensen doen over zichzelf en anderen. Het real live praten en het online communiceren. Wat is real? Wat zeg je online? Ook de televisie als medium kwam ter sprake en de programma’s die de oudjes (lees; juf) vroeger keken. We onderzochten de impact die beelden en woorden kunnen hebben. 

En nu zit ik, na schooltijd, in mijn lokaal met de beginnende puber voor mijn neus. Hij had overduidelijk zijn dag niet. Ik heb zijn naam vaak genoemd vandaag. En dat was lang niet aldoor vanwege betrouwbaar gedrag zullen we maar zeggen. Ik bevraag hem, luister vooral. We spreken over communiceren, over het delen van informatie aan het begin van de dag. “Jij zegt toch dat kletsen over jezelf de boel lekker opruimt in je hoofd? Heb je dat zelf bedacht?” Ik zeg hem dat ik als oudje inmiddels die ervaring heb en dat ik de ervaring graag doorgeef. “Slim van je.” Nu nog toepassen mannetje. Ik hoor zaken die jij niet zegt.  

Instagram: @_jufb_​