Onderwijsinnovatie?

Laatst kwam mijn dochter van 11 jaar oud thuis van school met een bijzonder verhaal. Ze was met de klas op scholenbezoek geweest met het oog op de schoolkeuze voor volgend jaar en was daar in aanraking gekomen met een stukje onderwijsinnovatie. De desbetreffende docent had in de proefles namelijk de beschikking over een onderwijsassistent in de vorm van een sociale robot. 

Deze robot, die gebruiktmaakt van kunstmatige intelligentie, kan uiteraard vragen beantwoorden, maar ook verschillende rollen aannemen zoals die van klassenassistent of zelfs klasgenoot. 

Ik moest denken aan mijn eigen school, Praktijkcollege De Schakel in Haarlem. Zou dat wat voor ons zijn, zo’n robot in de klas? Zou het helpen om onze leerlingen nog meer autonoom te maken? Zou zo’n robot de leerlingen helpen zich meer competent te voelen? Zou het met die robot gemakkelijker worden voor ons als leerkrachten om een o zo belangrijke relatie met de leerlingen op te bouwen? 

De volgende dag vertelde ik het verhaal aan mijn eigen groep en vroeg de leerlingen hoe zij naar dit onderwerp kijken. Tirza (15) zag meteen de kans schoon om haar toekomstvisie over De Schakel met mij en de klas te delen. Eerlijk en direct, zoals wij haar kennen. “Meneer, ik denk dat u straks geen werk meer heeft. Jullie worden allemaal door robots vervangen. En ik zal eerlijk met u zijn, dat lijkt mij de beste oplossing voor ons allemaal.”

Ik moest er hard om lachen en vroeg haar of zij zich alsjeblieft wilde aanmelden voor de eerstkomende open avond om daar te komen helpen. “De leerlingen met de grootste mond doen het op dat soort avonden namelijk het allerbest”, kaatste ik terug. “Ik kan trouwens niet”, blufte Tirza vervolgens. Een slimme opmerking van haar, want ook al zou ze wel kunnen, het is niet de bedoeling om in het bijzijn van klasgenoten al te enthousiast te zijn over helpen bij een open avond. Dat is niet cool. 

De ‘robot-discussie’ met mijn leerlingen deed mij denken aan een speerpunt van de overheid voor de komende schooljaren: meer persoonlijke aandacht voor leerlingen. Dit zou dan gerealiseerd moeten worden via werkdrukverminderende maatregelen, zodat mensen met een ondersteunende taak op scholen, zoals mentoren en onderwijsassistenten, deze persoonlijke aandacht ook daadwerkelijk kunnen geven. Had ik dat maar eerder geweten! Dan had ik meteen tegen Tirza kunnen zeggen dat haar plannetje om docenten in te ruilen voor robots de ijskast in kan. Misschien een leuk idee voor universiteiten, maar niet voor het praktijkonderwijs. 

Tirza is overigens een geweldige leerling. Iedere dag daagt zij ons uit om op zoek te gaan naar een manier om, (in figuurlijke zin) iets dichter bij haar te mogen komen. Om op zoek te gaan naar dat kwetsbare meisje dat schuilgaat achter die onverschillige houding en grote mond. Dat luikje te mogen openen waarachter zij haar talenten verborgen houdt. 

Dat lukt geen enkele robot, daar heb je mensen voor nodig. 

Meester - Stefan

@meesterstefan_hrlm