Slachtoffergedrag

Een blije leraar is een blije klas! Dat weten we natuurlijk al jaren. Als je wil weten hoe het met je gaat: ga voor een klas met kinderen staan. Want wat je uitstraalt, krijg je keurig weer terug. Maar ja, het welbevinden van de leraar zie ik gemiddeld gezien wel teruglopen de laatste jaren.

En dan heb ik het echt niet alleen over de 50-plussers, maar ook over twintigers en dertigers. Het klopt, kinderen, pubers en ouders zijn echt wel veranderd de laatste vijfentwintig jaar, waardoor het beroep zwaarder is geworden. Maar het slachtoffergedrag dat ik vaak tegen kom stuit me meer en meer tegen de borst. Vraag eens aan een willekeurige leraar hoe het gaat. Eerste woord van het antwoord: “Druk!”

Die werkdruk is samen met de ouders van nu en falende schoolleiders overigens wel de top drie van redenen waarom starters in het onderwijs al binnen vijf jaar afhaken, soms zelfs in het laatste jaar van de opleiding al. En laat nou in het geval van die werkdruk bewezen zijn dat die niet anders is dan elders. Er wordt wel veel werkdruk beleefd, en dat is vooral een maatschappelijk probleem waar het onderwijs zeker geen monopolie op heeft.

Daarnaast is het wel degelijk zo dat we het elkaar in onderwijsland onnodig moeilijk maken, en dat levert natuurlijk stress op. En dat is niet nodig, want er is genoeg regie te pakken en terug te nemen! Laten we eerst vaststellen dat er weinig beroepen te vinden zijn waarin alles van te voren zo vast ligt als dat van ons. Tenminste, als je voorafgaand aan het schooljaar een fatsoenlijke jaarplanning en toetsrooster hebt liggen. De ‘waan van de dag’ bestaat dus niet.

Vervolgens zie ik dat veel scholen en dus de leraren de verantwoordelijkheid en zelfdiscipline van leerlingen (en ouders!) over hebben genomen. De verwachting is gewekt dat scholen 24/7 bereikbaar moeten zijn en dat problemen van de leerlingen per direct moeten worden opgelost, door de school welteverstaan. Buitengewoon onverstandig natuurlijk, want wat leren we de leerlingen hiermee?

Die foute verwachtingen worden overigens maar al te vaak in stand gehouden door de scholen, waardoor vooral startende leraren het idee hebben dat ze een soort superpedagoog moeten zijn. En reken maar dat je daar stress van krijgt!

Kortom, beste leraar:
✔ Maak een planning en hou je eraan.
✔ Eis professionele begeleiding als je starter bent. 
✔ Stem verwachtingen af en communiceer dat naar ouders en leerlingen.
✔ Leg jezelf niet op dat je alles moet oplossen en altijd bereikbaar moet zijn.

Maar vooral: heb het leuk! Leraar is het mooiste beroep dat er is!

Sander van Veldhuizen