Basisvaardigheden met de 7 gewoonten

Onze leerlingen leven in een complexe wereld waarin verandering een constante factor is. Veel kinderen groeien desondanks op met het idee dat de wereld maakbaar is: als je maar hard genoeg je best doet, zul je voldoen aan het perfecte plaatje. Ze hebben hoge verwachtingen van zichzelf en voelen dat anderen die ook van hen hebben. Maar kinderen vragen zich wel af: hoe houd ik me staande in deze wereld, nu en in de toekomst? Hoe ga ik alle uitdagingen aan, met vertrouwen in mezelf en in anderen zonder daarbij mezelf te verliezen? Wat heb ik daarvoor nodig?

De opdracht van het basisonderwijs om leerlingen de basisvaardigheden bij te brengen, staat dus niet voor niks weer volop in de belangstelling. Er zijn veel vaardigheden nodig voor de vorming van kinderen tot personen die goed kunnen functioneren in de samenleving. Bijvoorbeeld:
• doorzettingsvermogen
• incasseringsvermogen
• relativeringsvermogen
• samenwerkingsvaardigheden
• creatief denken

Naast deze en andere vaardigheden willen we leerlingen graag ook nog waarden meegeven die belangrijk zijn voor een gezonde relatie met henzelf en anderen. 

Leader in Me en de 7 gewoonten

Het is niet eenvoudig om kinderen die vaardigheden en waarden allemaal bij te brengen op school. Toch hebben al vele basisscholen in Nederland een manier gevonden die werkt: Leader in Me. Dat is een aanpak gebaseerd op de 7 gewoonten voor effectief leiderschap van Covey.

Keuzes maken en invloed uitoefenen

Met Leader in Me introduceer je op school een andere manier van kijken, denken en doen. Een manier die leerlingen helpt te ontdekken wie ze zijn en om daarnaar te handelen. Ze leren vaardigheden die hen in staat stellen keuzes te maken waarmee ze invloed kunnen uitoefenen op hun eigen leven. Leader in Me helpt leerlingen om een passende plek in de maatschappij te vinden van waaruit ze actief kunnen deelnemen en zich gezien, gehoord en gewaardeerd voelen. Leader in Me is een integrale aanpak voor sociaal-emotioneel leren, burgerschap, zelfregulatie en basisvaardigheden.

Verbeter de wereld, begin bij jezelf

Je zou kunnen zeggen dat het uitgangspunt van de 7 gewoonten is: verbeter de wereld en begin vooral bij jezelf! Een boom is het symbool dat staat voor leven, groei, bloei en ontwikkeling. Stevig geworteld in de aarde, omhoog reikend naar de hemel. Het is een schuil- en tevens speelplaats om in te klimmen en je levensuitzicht’ te vergroten.

De wortels zijn goed zichtbaar op de afbeelding. Dat moet ook, want daarmee staat de boom stevig en kan deze niet zomaar omvallen. Met de wortels begint dan ook het groeitraject bij de kinderen. Met de eerste drie gewoonten leer je op jezelf vertrouwen en keuzes te maken. Hiermee krijg je grip op jezelf en je omgeving waarin je je eigen verantwoordelijkheden en aandeel ziet.

De stam staat symbool voor jou en je relaties met anderen. Vanuit jezelf, de wortels, bewandel je de weg naar de ander, naar samen en samenwerking. Gewoonten 4, 5 en 6 gaan daarover. Kinderen leren win-win-denken en anderen benaderen met een open mind, zodat iedereen ertoe doet en ieders mening telt. Ze leren eerst te begrijpen, dan begrepen te worden door te luisteren met hun oren én hun hart. Ze zoeken de samenwerking en leren talenten benutten, waarbij twee losse ideeën misschien wel tot een derde, nóg beter idee leiden: synergie.

De kruin: ten slotte komt de boom tot volle bloei en groei! Dat kan alleen als je ‘de zaag scherp houdt’! Dat wil zeggen: zorg goed voor jezelf, op vier domeinen: hoofd, hart, ziel en lichaam. Gewoonte 7 is daarmee de gewoonte van balans en energie.

Onderwijsprofessional als voorbeeld

Modeling staat centraal bij de Leader in Me: de leerkracht doet voor. Want kinderen leren effectieve gewoonten als deze worden voorgeleefd. Daarom gaan de leerkrachten altijd eerst zelf met de 7 gewoonten aan de slag. Ook zij leren meer verantwoordelijkheid te nemen voor zichzelf én daarbij om te zien naar de ander en de omgeving. Zo ervaren zij de grote voordelen van het werken met dit concept en ontstaat er een gezamenlijke taal. Omdat alle teamleden elkaar beter ‘verstaan’, wordt het onderlinge vertrouwen versterkt en ontstaat de basis voor de Leader in Me-school. Een basis van waaruit vervolgens ook de leerlingen met de 7 gewoonten gaan werken.

Wil jij ook weten wat de 7 gewoonten en Leader in Me voor jouw school en leerlingen kunnen betekenen? Kijk dan op www.cps.nl/leaderinme Je kunt daar ook het gratis e-book downloaden.

Wil je je eigen professionele en persoonlijke groei versterken met de 7 gewoonten? Kijk dan naar diverse trainingen hierover op www.cps.nl/academie/7gewoonten

CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Het beste onderwijs voor leerlingen van nu en de samenleving van morgen. Dat is de missie van CPS. “Wij ondersteunen, adviseren en trainen scholen, leraren, leidinggevenden en onderwijsteams in het po, vo en mbo. Dat doen we op scholen zelf, online en in onze academie.” www.cps.nl