Creatieve inzet van ChatGPT op school

“Eén woord zoemde steeds door mijn hoofd: ChatGPT. Als ICT-coach heb je voelsprieten voor alles dat nieuw is binnen de digitale wereld. Natuurlijk sloeg ik hierop aan, maar tegelijkertijd voelde ik ook angst. Wat betekenen deze nieuwe AI-tools voor het onderwijs? Wat gaat het überhaupt betekenen voor de toekomst van ons menszijn? Verdwijnen banen als juf of tekstschrijver hierdoor?

Begin december hoorde ik voor het eerst van ChatGPT tijdens een uitzending van OP1, waarin Alexander Klöpping uitlegde hoe ChatGPT zelf een opiniestuk kon schrijven. Ik was dus onder de indruk en tegelijkertijd angstig. Deze slimme tool zou het onderwijs weleens compleet op zijn kop kunnen zetten. Ik dacht alleen maar aan plagiaat en wangedrag van leerlingen! Zo dachten velen met mij.

Toch besloot ik ChatGPT niet te ontlopen, maar te omarmen. Ik heb de tool getest en uitgeprobeerd in mijn groep, erover gepraat met ICT’ers, vrienden en collega’s en er veel over gelezen. Mijn conclusie is dat ChatGPT een positieve invloed kan hebben in het onderwijs als we de kansen zien en er niet voor weglopen. Wat is ChatGPT precies? ChatGPT is een tool voor kunstmatige intelligentie die in november 2022 uitkwam. GPT staat voor Generative Pre-trained Transformer. Het is een chatrobot die veel tekstuele data heeft geleerd en daardoor in staat is om mens-achtige antwoorden te geven op een breed scala aan vragen. Jij typt een vraag en de bot geeft je binnen enkele seconden antwoord.

Flabbergasted was ik na mijn eerste kennismaking met mijn nieuwe digitale vriend. Niet alleen door zijn antwoorden, maar ook door de talloze mogelijkheden die ik ineens zag. ChatGPT schreef een lied voor mij, stelde een menu samen. Het was te gek. Ik begon al snel de voordelen in te zien, ook voor mijn eigen onderwijs. Maar ik zag ook dat die bot nog verre van perfect was en duidelijk fouten maakte. Ik ontdekte teksten met onnauwkeurige, onjuiste informatie en besefte dat mijn menselijke controle dus gelukkig nog nodig was.

ChatGPT verandert mijn lessen zeker. Thuis een werkstuk maken is geen optie meer, evenals huiswerk dat niet meer te controleren valt of het door de leerling zelf is gemaakt. Dit vraagt om andere wegen die we moeten bewandelen. We moeten ons richten op het aanleren van hoe we om kunnen gaan met AI. Maar ook het kritisch denken en het creatief organiseren van ideeën met websites, interactieve presentaties, video’s, infographics, podcasts, blogposts, digitale kunst en andere nieuwe en veranderende mediavormen worden steeds belangrijker.

Gebruik als hulpmiddel

Wat als we ChatGPT nu eens zouden gebruiken om leerlingen te helpen in plaats van er uit angst voor weg te rennen? Als we al onze zorgen over ChatGPT opzij zetten (en dat zijn er veel, ik weet het), kunnen we deze tool omarmen als hulp. Het stelt docenten in staat een schat aan informatie binnen handbereik te hebben om leerlingen op andere manieren te helpen bij het leren. 

Denk aan:

Schrijfhulp

We kennen allemaal leerlingen die worstelen met het schrijven van teksten. Deze kinderen blijven dit vaak ook moeilijk vinden. Maar wat als ChatGPT kan helpen? De tool kan een verhaal schrijven dat leerlingen kunnen veranderen of herzien. Ook kan ChatGPT suggesties geven voor grammatica, woordenschat of zinsbouw of de eerste alinea schrijven, waardoor de leerling zelf verder kan gaan.

Feedbackhulp

Soms moeten leerlingen lang wachten op een stukje feedback van jou als leerkracht. Ook hierin kan ChatGPT helpen. Laat de leerling het gemaakte werk invoeren 
als vraag en binnen enkele seconden ontvangt hij of zij feedback of het goed of fout is.

Lesmateriaal, tijd besparen

Leerkrachten maken constant nieuw materiaal. ChatGPT kan een deel van dat werk overnemen. Denk aan het genereren van woordenlijsten voor het lezen of het maken van een werkblad met een gatentekst waar het geleerde moet worden ingevuld. Of wat denk je van vragen bij een tekst voor het begrijpend lezen? Bedenk het maar en ChatGPT kan het maken.

Denk positief

Dit zijn een paar creatieve ideetjes om deze tool te gebruiken. Het vergt een verandering, maar ik weet zeker dat er dan nog veel meer creatieve, enthousiaste en nieuwe ideeën opborrelen in de toekomst. Met daarbij één kanttekening: het kan pas slagen als leerlingen gedegen hebben geleerd hoe deze tool te gebruiken. Wij docenten moeten erop vertrouwen dat leerlingen ChatGPT gebruiken om iets nieuws te creëren in plaats van de antwoorden te kopiëren en te plakken om hun werk snel en met weinig moeite af 
te ronden. Dat vraagt echter eerst een gedegen uitleg en omdenken in het onderwijs.

Ik hoop dat naarmate docenten en leerlingen meer leren over ChatGPT, de goede dingen zwaarder gaan wegen dan de slechte. AI kan het onderwijs efficiënter en effectiever maken. Ik raad je ten zeerste aan om ChatGPT zelf uit te proberen. Het is voorlopig helemaal gratis. https://chat.openai.com/chat