Gelijke kansen in onderwijs voor (hoog)begaafden door middel van taal

Leerlingen met gelijke talenten hebben recht op gelijke kansen. Helaas is dat nu in Nederland nog niet altijd het geval. De Staat van het Onderwijs 2022, de Stand van Educatief Nederland 2019 van de Onderwijsraad, maar ook eerdere rapporten van UNICEF, Onderwijsinspectie en CBS laten zien dat Nederland het niet goed doet als het gaat om het creëren van gelijke kansen. Dit geldt ook voor het onderwijs aan (hoog)begaafde leerlingen. Hoe komt dat en hoe kunnen we daar iets aan veranderen?

Een belangrijke factor in kansengelijkheid is taal. Leerlingen uit gezinnen met een lage sociaaleconomische status worden vaak niet herkend als cognitief talent omdat de tests die gebruikt worden in het onderwijs heel talig en cultureel bevooroordeeld zijn. Leerlingen met een andere moedertaal dan het Nederlands en een andere culturele achtergrond, komen in dat soort tests dus niet bovendrijven. Daarnaast wordt in het hoger onderwijs academische taal gesproken, en als je die taal niet beheerst, maakt dat het studeren of het presteren moeilijker. Dat geldt voor leerlingen voor wie Nederlands de tweede (derde, vierde) taal is, maar ook voor leerlingen die opgroeien in een omgeving waar het gebruik van academisch Nederlands niet vanzelf-sprekend is. Het expliciet aanleren van academische taal aan leerlingen met lage sociaaleconomische status en bovengemiddelde capaciteiten is dus cruciaal om hen de kans te geven succesvol te zijn in het hoger onderwijs. 

Verborgen talent

Met het Erasmus+ project Creating Equal Opportunities at School draagt Bureau Talent een steentje bij aan kansengelijkheid. Wij hebben samengewerkt met zeven Europese partners uit Nederland, België en Groot-Brittannië aan deze twee vraagstukken: hoe herkennen we cognitief talent onder minder bevoordeelde groepen leerlingen en hoe kunnen we ervoor zorgen dat academische taal voor hen geen drempel meer vormt? Met de CoVaT-CHC, een deels non-verbale intelligentietest, ontdekten we verborgen cognitief talent. En met een door onze partners ontwikkeld programma academische taal vergroten we de woordenschat van deze leerlingen. Over de opbrengsten van dit project lees je meer op onze website: https://bureautalent.nl/projecten/ceos-opbrengsten.

Naast taal zijn er andere factoren die een rol spelen bij het herkennen en ontwikkelen van cognitief talent. Bureau Talent is expert op dit gebied en kan uw school verder helpen in het herkennen en ontwikkelen van cognitief talent (10-18 jaar). Meer weten? Neem contact met ons op via .

Dit artikel is verschenen in PrimaOnderwijs nr. 5 'Kansengelijkheid'.